31 ağustos 1939'da Akhisar'da (Manisa) doğdu. Fevzipaşa İlkokulu'nu (Gaziantep), Adana Tepebağ Ortaokulu'nu bitirdi. Adana Erkek Lisesi'nde başladığı lise öğrenimini İstanbul Erkek Lisesi'nde tamamladı. 1959-1960 ders yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümü'nde ve Felsefe Bölümü'nde başladığı yüksek öğrenimini 1967'de Kanada'nın Quêbec eyaletinde Montrêal Üniversitesi Felsefe Fakültesi'nde tamamladı. 1968-1970'de Erzurum'da Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde fransızca okutmanı olarak çalıştı. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü'nde 1968'de Prof. Macit Gökberk yönetiminde başladığı Descartes'çı bilgi kuramının temellendirilişi konulu doktora çalışmasını 1970'de bitirdi ve pekiyi dereceyle "dışarıdan" felsefe doktoru payesi aldı. 1970-1975 arasında çeşitli yayınevlerinde çevirmen olarak çalıştı. 1975'den sonra İstanbul Devlet Konservatuarı'nda ücretli olarak felsefe, ahlak, psikoloji dersleri verdi. Bir ara bu görevinden ayrılarak bir arkadaşıyla Kavram Yayınları'nı kurdu. 1978'de İstanbul Devlet Konservatuarı'ndaki görevine kadrolu olarak atandı. Konservatuar Mimar Sinan Üniversitesi'ne bağlanınca bu üniversitenin çeşitli fakültelerinde estetik, eğitimbilim ve düşünce tarihi gibi dersler okuttu. 1981'de gene "dışarıdan" batı felsefesi tarihi doçenti oldu. 1992'de profesörlüğe yükseltildi. 2001'de geçtiği Kocaeli Üniversitesi'nden 2006'da emekli oldu.

Afşar Timuçin üçaylık Felsefe Dergisi'ni aralıklı olarak on altı sayı çıkardı. Böyle söylenmeli bizim türkümüz kitabının birinci bölümünü oluşturan Ayrılıkta söylenmiş bir yaz türküsü'yle TRT 1970 Sanat Ödülleri yarışmasında başarı ödülünü aldı. Nâzım Hikmet'in şiiri adlı incelemesiyle 1979'da Türk Dil Kurumu eleştiri ödülünü kazandı. 1997'de Truva Kültür Sanat Ödülleri'nde şiir ödülüne değer görüldü. 2003'de Kocaeli gazetesinin yaptığı bir anketle yılın eğitimcisi seçildi. 2004'de Homeros Emek Ödülü'nü aldı. 7.İzmir Türkçeye Emek Ödülü dil dalında Afşar Timuçin'e verildi. 2015'de PEN Şiir Ödülü'nü kazandı. 2024 yılında yaşamını yitirdi.